جادوی موسیقی در حوزه های درمانی معلولیتی
اقتباس از: محمد رضا حیدرزاده نائینی
ویراستار: مهری معینی نائینی
موسیقی قدرت زیبایی دارد که می تواند افراد را به حرکت درآورد، روحیه را بالا ببرد، انگیزه بدهد و ما را با دوستان و خانواده‌مان پیوند دهد. بنا بر این موسیقی به ما کمک می کند تا با هم ارتباط برقرار کنیم ، احساسات خود را بیان نماییم و جهان و افراد اطراف خود را با بینش عمیقتری ببینیم.
آهنگ ها و ریتم ها نه تنها ما را سرگرم و خوشحال می کنند، بلکه شواهد علمی وجود دارد که نشان می دهد برخی ضرب آهنگها می توانند سلامت روانی را افزایش دهند، باعث کاهش درد شوند و حتی خواب ما را بهبود بخشند.
با توجه به همه این موارد، طبیعی است که موسیقی نیز به عنوان نوعی رویه درمانی رسمی در نظر گرفته شود. موسیقی می تواند به تسهیل ارتباط بین بیمار و درمانگر کمک کند تا یک برنامه درمانی هدفمند ایجاد کنند . موسیقی درمانی "بیمار محور" است و هر جلسه منحصر به فرد و متناسب با نیازهای بیمار است
موسیقی درمانی فعال و غیرفعال
در موسیقی درمانی غیرفعال، شما به موسیقی آرام بخش گوش می دهید و از شما دعوت می شود تا تصاویر صلح آمیز را تجسم کنید، در حالی که جلسات موسیقی درمانی فعال باعث می شود با درمانگر خود برای پخش و بداهه سازی موسیقی کار کنید. در طول یک قرار ملاقات فعال موسیقی درمانی، ممکن است فرد به موسیقی گوش دهد، ساز بنوازد، آواز را تمرین کند، آهنگی بنویسد یا حتی حرکات موزونی انجام دهد.
برخی از مزایای موسیقی درمانی چیست؟
مردم در طول تاریخ از قدرت های درمانی موسیقی استقبال کرده اند . در جنگ جهانی دوم، پزشکان و پرستاران به تأثیر مثبت و قابل توجهی که موسیقی نواخته شده توسط داوطلبان بر سلامت سربازان مجروح در بیمارستان‌های ارتش داشت، اشاره کرده اند. این تاثیر آن چنان بود که در زمان پایان جنگ، برخی از پزشکان به نوازندگان پول می دادند تا برای بیماران خود بنوازند.
- موسیقی درمانی به ما کمک می کند تا با دیگران ارتباط برقرار کنیم، یکدیگر را درک کنیم و احساسات خود را بیان کنیم.
موسیقی درمانی به ما کمک می کند تا از درد دور شویم و حس اضطراب عمومی در ما کاهش یابد.
- در مدیریت استرس، موسیقی می تواند تنفس ما را بهبود بخشد ، فشار خون ما را کاهش دهد، و هر تنش عضلانی که درگیر آن هستیم را آرام کند.
- موسیقی بسیار آرامش بخش است و می تواند خاطرات شاد و افکار مثبت را برانگیزد.
موسیقی می تواند با بالا بردن خلق و خوی ما و کمک به برقراری ارتباط و آرامش ، آسودگی کلی ما را بهبود بخشد.
"موسیقی چیزی را بیان می کند که نمی توان آن را در قالب کلمات بیان کر "
ویکتور هوگو
موسیقی درمانی چگونه به این نتایج می رسد؟
به گفته کیمبرلی سنا مور ، موسیقی‌درمانگر، مغز ما از سنین پایین یاد می‌گیرد که موسیقی را پردازش کند و به آن پاسخ دهد . او در مصاحبه‌ای با brainHQ درباره اهمیت موسیقی می‌گوید: «مادران در فرهنگ‌ها و در طول زمان از لالایی‌ها و تکان‌های ریتمیک برای آرام کردن نوزادان در حال گریه استفاده کرده‌اند. از دیدگاه تکاملی، موسیقی مقدم بر زبان است.
کیمبرلی سپس توضیح می‌دهد که سیستم‌های موتوری ما به‌طور خودکار تنظیم می‌شوند تا با یک ریتم یا ضربان مطابقت داشته باشند. بخشی از موسیقی که از طریق مسیرهای شنوایی ما وارد سیستم عصبی مرکزی ما می شود، مستقیماً به اعصاب حرکتی در نخاع ما می رود. این توضیح می‌دهد که چگونه ماهیچه‌های ما می‌توانند به‌طور خودکار با یک ریتم در زمان حرکت کنند، مانند زمانی که ما ناخودآگاه پاهای خود را با ضرب آهنگ، تنظیم می کنیم.
موسیقی درمانگران حتی می توانند از این برای کمک به افرادی که دچار سکته مغزی شده اند کمک کنند تا راه رفتن را دوباره بیاموزند. بدن ما از نظر فیزیولوژیکی به موسیقی واکنش نشان می دهد. ریتم ها می توانند بر تنفس، ضربان قلب، ماهیچه ها و حتی امواج مغزی ما تأثیر بگذارند. این به ویژه برای کمک به ما برای آرامش مفید است، اما همچنین می تواند یادگیری، یادآوری و حتی انگیزه را نیز تحریک کند.
در واقع، موسیقی آنقدر با مغز ما پیوند خورده است که آواز خواندن از همان مدارهای عصبی مانند صحبت کردن استفاده می کند. این گونه است که موسیقی‌درمانگران، گفتار درمانی را ارائه می‌کنند و به بیماران خود کمک می‌کنند تا نحوه صحبت کردن و برقراری ارتباط پس از آسیب یا بیماری را دوباره بیاموزند.
تجارب موفق استرالیا در موسیقی درمانی
در برخی از کشورها، موسیقی درمانی به عنوان بخشی از روند درمان به خصوص برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفته می شود. از دیدگاه بخش درمان این کشورها، موسیقی درمانی یک تمرین مبتنی بر تحقیق است و به عنوان یک خدمات ضروری (به ویژه در دوران کووید) تلقی می‌شود و فرصت‌هایی را برای افراد در هر سن و پیشینه‌ای فراهم می‌کند تا از طریق رسانه‌های اجتماعی موسیقی، حال بهتری پیدا کنند. از سوی دیگر موسیقی درمانی به عنوان یک رویه درمانی مؤثر شناخته شده و دسترسی به جامعه را به میزان قابل توجهی بهبود بخشیده است. برخی از مواردی که معمولا در این رویه درمانی قرار می گیرند عبارتند از:
- مهارت های زبانی و ارتباطی: بهبود گفتار، زبان و پردازش صدا، و ارتباطات غیرکلامی با استفاده از PODD (یا نمایشگر پویا سازمان عملی)، امضا، یا موارد دیگر
- مهارت های حرکتی درشت و ظریف: هماهنگی، آگاهی بدن و تحرک
- مهارت های اجتماعی: نوبت گرفتن، اشتراک گذاری، انتظار
- حمایت از سلامت روان: توسعه منابع مقابله، حمایت از بیان سالم، و کاوش و پردازش افکار، احساسات و عواطف
موسیقی یک ابزار درمانی تاثیرگذار است . موسیقی یک ابزار غیر تهاجمی، ایمن، آرامش بخش و انگیزه دهنده است. ایجاد و گوش دادن به آهنگ ها می تواند ما را تقویت و توانمند کند ، رفاه ما را بهبود بخشد و حتی به ما در مدیریت درد کمک کند . خوشبختانه در ایران نیز مدتهاست که موسیقی درمانی در کنار سایر تراپی ها و درمان ها انجام می شود. خوشحال می شویم که تجربه خودتان در مورد موسیقی درمانی را با ما به اشتراک بگذارید.
پژوهشی از: محمد رضا حیدرزاده نائینی
ویراستار: مهری معینی نائینی
